Το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου μεταφέρει φυσικό αέριο από τα ελληνοβουλγαρικά (ανάντι Διαχειριστής BULGARTRANSGAZ) και ελληνοτουρκικά (ανάντι Διαχειριστής BOTAS) σύνορα σε καταναλωτές εγκατεστημένους στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Αποτελείται από:
- Τον κεντρικό αγωγό μεταφοράς αερίου και τους κλάδους αυτού,
- Τους Μετρητικούς Σταθμούς Συνόρων Σιδηροκάστρου Σερρών και Κήπων Έβρου,
- Το Σταθμό Συμπίεσης στη Νέα Μεσήμβρια Θεσσαλονίκης,
- Τους Μετρητικούς και Ρυθμιστικούς σταθμούς φυσικού αερίου,
- Τα Κέντρα Ελέγχου και Κατανομής Φορτίου,
- Τα Κέντρα Λειτουργίας και Συντήρησης του Μετρητικού Σταθμού Συνόρων Σιδηροκάστρου, Ανατολικής Ελλάδος, Βορείου Ελλάδος, Κεντρικής Ελλάδος και Νοτίου Ελλάδος, και
- Το σύστημα Τηλελέγχου και Τηλεπικοινωνιών.
Εθνικό Σύστημα Αγωγών Φυσικού Αερίου
Εθνικό Σύστημα Αγωγών Φυσικού Αερίου
Εθνικό Σύστημα Αγωγών Φυσικού Αερίου – Γεωφυσικός Χάρτης
Εθνικό Σύστημα Αγωγών Φυσικού Αερίου – Γεωφυσικός Χάρτης
Κεντρικός αγωγός και κλάδοι μεταφοράς
Ο κεντρικός αγωγός μεταφοράς, συνολικού μήκους 512 χλμ. και πίεσης σχεδιασμού 70 barg, εκτείνεται από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα (Προμαχώνας) έως την Αττική.
Από τον κεντρικό αγωγό μεταφοράς ξεκινούν κλάδοι μεταφοράς φυσικού αερίου μήκους 952 χλμ., με σκοπό την τροφοδοσία με φυσικό αέριο των περιοχών της ανατολικής Μακεδονίας, της Θράκης, της Θεσσαλονίκης, του Πλατέος, του Βόλου, των Τρικάλων, των Οινοφύτων, των Αντικύρων, του Αλιβερίου, της Κορίνθου, της Μεγαλόπολης, της Θίσβης και της Αττικής.
Κατά μήκος του κεντρικού αγωγού και των κλάδων είναι εγκατεστημένοι:
- Σταθμοί βαλβιδοστασίων για την τμηματική απομόνωση του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης ή προγραμματισμένης συντήρησης,
- Σταθμοί ξεστροπαγίδων για την αποστολή και παραλαβή συσκευών καθαρισμού (ξέστρων) ή συσκευών εσωτερικής επιθεώρησης του αγωγού,
- Σύστημα καθοδικής προστασίας του αγωγού από φαινόμενα διάβρωσης και
Καλώδιο οπτικών ινών για την κάλυψη των αναγκών του συστήματος ελέγχου λειτουργίας, επικοινωνιών και τηλεχειρισμού.
Κλάδοι του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου
Κέντρα Λειτουργίας και Συντήρησης
1. Κέντρο Λ&Σ Νοτίου Ελλάδος
Θέση – Όρια
To Κέντρο Λειτουργίας & Συντήρησης Νοτίου Ελλάδος είναι εγκατεστημένο στην περιοχή Πατήματος Ελευσίνας. Η περιοχή ευθύνης του εκτείνεται από το σταθμό ξεστροπαγίδας Μαυρονερίου Βοιωτίας έως το βανοστάσιο της Μάνδρας. Επίσης περιλαμβάνει τους κλάδους Αντικύρων, Αλιβερίου, Λαυρίου, Κερατσινίου, Οινοφύτων, ΗΡΩΝΑ, Θίσβης και ΕΛΠΕ Ελευσίνας.
Λειτουργικές εγκαταστάσεις
Οι λειτουργικές εγκαταστάσεις στην περιοχή ευθύνης του Κέντρου Λειτουργίας & Συντήρησης περιλαμβάνουν 212 χλμ. αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 30", 12 χλμ. αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 24", 127 χλμ. αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 20", 20 χλμ. αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 10", 3 χλμ.αγωγού υψηλής πίσεσης 14" και 6,5 χλμ. αγωγού υψηλής πίεσης 6".
Κατά μήκος των ανωτέρω αγωγών είναι εγκατεστημένοι είκοσι δύο (22) σταθμοί ξεστροπαγίδων, είκοσι ένα (21) βαλβιδοστάσια, και είκοσι ένας (21) σταθμοί μέτρησης ή/και ρύθμισης.
Στις εγκαταστάσεις Πατήματος Ελευσίνας είναι εγκατεστημένο επίσης το Κέντρο Ελέγχου και Κατανομής Φορτίου του Συστήματος Μεταφοράς.
Αντικείμενο
Η λειτουργία και συντήρηση του συνόλου των εγκαταστάσεων που βρίσκονται στην περιοχή ευθύνης του Κέντρου με στόχο την ομαλή λειτουργία του συστήματος και την αδιάλειπτη μεταφορά και παροχή αερίου στους καταναλωτές.
2. Κέντρο Λ&Σ Κεντρικής Ελλάδος
Θέση – Όρια
Το Κέντρο Λειτουργίας & Συντήρησης Κεντρικής Ελλάδος είναι εγκατεστημένο στην περιοχή Αμπελιάς Φαρσάλων. Η περιοχή ευθύνης του εκτείνεται από την έξοδο του σταθμού ξεστροπαγίδας Πλαταμώνα Πιερίας έως και την είσοδο του σταθμού ξεστροπαγίδας Μαυρονερίου Βοιωτίας. Στην περιοχή αυτή περιλαμβάνονται οι κλάδοι υψηλής πίεσης Βόλου και Τρικάλων.
Λειτουργικές εγκαταστάσεις
Οι λειτουργικές εγκαταστάσεις στην περιοχή ευθύνης του Κέντρου Λειτουργίας & Συντήρησης περιλαμβάνουν 206 χλμ. αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 30", 40 χλμ. αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 10" του κλάδου Βόλου και 72 χλμ. αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 10" του κλάδου Καρδίτσας-Τρικάλων.
Κατά μήκος των ανωτέρω αγωγών είναι εγκατεστημένοι έξι (6) σταθμοί ξεστροπαγίδων, δεκατρία (13) βαλβιδοστάσια, και εννέα (9) σταθμοί μέτρησης ή/και ρύθμισης.
Αντικείμενο
Η λειτουργία και συντήρηση του συνόλου των εγκαταστάσεων που βρίσκονται στην περιοχή ευθύνης του Κέντρου με στόχο την ομαλή λειτουργία του συστήματος και την αδιάλειπτη μεταφορά και παροχή αερίου στους καταναλωτές.
3. Κέντρο Λ&Σ Βορείου Ελλάδος
Θέση – Όρια
To Κέντρο Λειτουργίας & Συντήρησης Βόρειου Ελλάδος είναι εγκατεστημένο στην περιοχή της Νέας Μεσήμβριας Θεσσαλονίκης. Η περιοχή ευθύνης του εκτείνεται από το σταθμό Καρπερής Σερρών έως και το σταθμό ξεστροπαγίδας του Πλαταμώνα Πιερίας. Στην περιοχή αυτή περιλαμβάνονται οι κλάδοι υψηλής πίεσης ΕΚΟ, Ασβεστοχωρίου και Πλατέος.
Λειτουργικές εγκαταστάσεις
Οι λειτουργικές εγκαταστάσεις στην περιοχή ευθύνης του Κέντρου Λειτουργίας & Συντήρησης περιλαμβάνουν 38 χλμ. αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 36", 92 χλμ. αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 30", 32 χλμ. αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 24" και 13 χλμ. αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 10".
Κατά μήκος των ανωτέρω αγωγών είναι εγκατεστημένοι δέκα (10) σταθμοί ξεστροπαγίδων, έξι (6) βαλβιδοστάσια, και επτά (7) σταθμοί μέτρησης ή / και ρύθμισης.
Στις εγκαταστάσεις της Νέας Μεσήμβριας Θεσσαλονίκης είναι εγκατεστημένο επίσης το Εφεδρικό Κέντρο Ελέγχου και Κατανομής Φορτίου του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς.
Αντικείμενο
Η λειτουργία και συντήρηση του συνόλου των εγκαταστάσεων που βρίσκονται στην περιοχή ευθύνης του Κέντρου με στόχο την ομαλή λειτουργία του συστήματος και την αδιάλειπτη μεταφορά και παροχή αερίου στους καταναλωτές.
4. Κέντρο Λ&Σ Ανατολικής Ελλάδος
Θέση – Όρια
Το Κέντρο Λειτουργίας και Συντήρησης Ανατολικής Ελλάδος βρίσκεται σε απόσταση 5 χλμ. από την πόλη της Ξάνθης, στο 2ο χλμ. Διομήδειας – Λεύκης. Η περιοχή ευθύνης του εκτείνεται από το βαλβιδοστάσιο Παλαιοχωρίου έως τον Μετρητικό Σταθμό Συνόρων Κήπων Έβρου, στα σύνορα Ελλάδας – Τουρκίας.
Λειτουργικές εγκαταστάσεις
Οι λειτουργικές εγκαταστάσεις στην περιοχή ευθύνης του Κέντρου Λειτουργίας & Συντήρησης περιλαμβάνουν 87 χλμ. αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 36" και 145 χλμ. αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 24".
Κατά μήκος του ανωτέρω αγωγού είναι εγκατεστημένοι επτά (7) σταθμοί μέτρησης ή / και ρύθμισης, δεκαπέντε (15) βαλβιδοστάσια και έξι (6) ξεστροπαγίδες.
Αντικείμενο
Η λειτουργία και συντήρηση του συνόλου των εγκαταστάσεων που βρίσκονται στην περιοχή ευθύνης του Κέντρου με στόχο την ομαλή λειτουργία του συστήματος και την αδιάλειπτη μεταφορά και παροχή αερίου στους καταναλωτές.
5, Κέντρο Λ&Σ Μετρητικού Σταθμού Συνόρων Σιδηροκάστρου
Θέση – Όρια
Το Κέντρο Λειτουργίας & Συντήρησης Μετρητικού Σταθμού Συνόρων Σιδηροκάστρου είναι εγκατεστημένο στην περιοχή του Δήμου Σιντικής, δίπλα στην πόλη του Σιδηροκάστρου, σε απόσταση 12 χλμ. από τα σύνορα Ελλάδας – Βουλγαρίας. Η περιοχή ευθύνης του εκτείνεται από το σταθμό ξεστροπαγίδας του Προμαχώνα στα σύνορα Ελλάδας – Βουλγαρίας μέχρι τον σταθμό της Καρπερής Σερρών. Επίσης στην περιοχή ευθύνης του εντάσσεται και τμήμα του κλάδου Κομοτηνής/Κήπων, από το σταθμό ξεστροπαγίδας της Καρπερής μέχρι το βαλβιδοστάσιο του Φωτολίβου Δράμας.
Λειτουργικές εγκαταστάσεις
Οι λειτουργικές εγκαταστάσεις στην περιοχή ευθύνης του Κέντρου Λειτουργίας & Συντήρησης περιλαμβάνουν 30 χλμ. αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 36" και 70 χλμ. αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 24".
Κατά μήκος των ανωτέρω αγωγών είναι εγκατεστημένοι πέντε (5) σταθμοί ξεστροπαγίδων, τέσσερα (4) βαλβιδοστάσια και δύο (2) σταθμοί μέτρησης ή/και ρύθμισης.
Επίσης στην ευθύνη του Κέντρου Λειτουργίας & Συντήρησης περιλαμβάνεται η λειτουργία και συντήρηση του Μετρητικού Σταθμού Συνόρων Σιδηροκάστρου.
Αντικείμενο
Η λειτουργία και συντήρηση του συνόλου των εγκαταστάσεων που βρίσκονται στην περιοχή ευθύνης του Κέντρου με στόχο την ομαλή λειτουργία του συστήματος και την αδιάλειπτη μεταφορά και παροχή αερίου στους καταναλωτές.
Κέντρο Λ&Σ Πελοποννήσου
Θέση – Όρια
To Κέντρο Λειτουργίας & Συντήρησης Πελοποννήσου είναι εγκατεστημένο στην περιοχή Σπαθοβούνι Κορινθίας. Η περιοχή ευθύνης του εκτείνεται από το σταθμό ξεστροπαγίδας ΥΦΑ στη Νήσο Ρεβυθούσα έως το μετρητικό σταθμό της ΔΕΗ Μεγαλουπόλεως.
Λειτουργικές εγκαταστάσεις
Οι λειτουργικές εγκαταστάσεις στην περιοχή ευθύνης του Κέντρου Λειτουργίας & Συντήρησης περιλαμβάνουν 68 χλμ. αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 30" και 156 χλμ. αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 24".
Κατά μήκος των ανωτέρω αγωγών είναι εγκατεστημένοι τέσσερις (4) σταθμοί ξεστροπαγίδων, έξι (6) βαλβιδοστάσια και τέσσερις (4) σταθμοί μέτρησης ή/και ρύθμισης.
Αντικείμενο
Η λειτουργία και συντήρηση του συνόλου των εγκαταστάσεων που βρίσκονται στην περιοχή ευθύνης του Κέντρου με στόχο την ομαλή λειτουργία του συστήματος και την αδιάλειπτη μεταφορά και παροχή αερίου στους καταναλωτές.
Σταθμοί Μέτρησης/Ρύθμισης
Οι σταθμοί μέτρησης ή/και ρύθμισης υποβιβάζουν και ελέγχουν την πίεση των συστημάτων που τροφοδοτούν, μετρούν την ποσότητα της ενέργειας που διοχετεύεται από το σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου στα δίκτυα μέσης πίεσης ή σε καταναλωτές απευθείας συνδεδεμένους με το σύστημα μεταφοράς και προσδίδουν στο αέριο χαρακτηριστική οσμή (όταν κάτι τέτοιο απαιτείται από διεθνείς και εθνικούς κανονισμούς) για την έγκαιρη διαπίστωση τυχόν διαρροών.
Για το λόγο αυτόν είναι εξοπλισμένοι με:
- ρυθμιστικές βαλβίδες, οι οποίες επιτηρούν και ρυθμίζουν σε συνεχή βάση την πίεση λειτουργίας των δικτύων διανομής,
- βαλβίδες άμεσης διακοπής για την προστασία των συστημάτων που τροφοδοτούν από τυχόν παραβίαση των ορίων της πίεσης λειτουργίας αυτών (π.χ. λόγω βλάβης της ρυθμιστικής βαλβίδας),
- σύγχρονα μετρητικά συστήματα για τη συνεχή μέτρηση της παροχής και της ποιότητας του φυσικού αερίου που διοχετεύεται μέσω των σταθμών,
- σύγχρονα συστήματα αυτοματισμού, τηλελέγχου/τηλεχειρισμού και τιμολόγησης, και
- εγκαταστάσεις προσθήκης χαρακτηριστικής οσμής.
Μετρητικός Σταθμός Συνόρων Σιδηροκάστρου
Θέση
Ο Μετρητικός Σταθμός Συνόρων Σιδηροκάστρου βρίσκεται σε απόσταση 12 χλμ. από τα σύνορα Ελλάδας – Βουλγαρίας, στο Δήμο Σιντικής, σε κοντινή απόσταση από την πόλη του Σιδηροκάστρου.
Αντικείμενο
Το κύριο αντικείμενο του σταθμού είναι η μέτρηση της ποσότητας και ο προσδιορισμός της ποιότητας του εισαγόμενου φυσικού αερίου από τη Βουλγαρία. Επιπρόσθετα, ο σταθμός εφαρμόζει τις ακόλουθες απλές φυσικές διεργασίες στο Φ.Α.:
- απομάκρυνση στερεών και υγρών με φίλτρα στην είσοδο του Σταθμού,
- θέρμανση με εναλλάκτες θερμότητας με ζεστό νερό (όποτε είναι απαραίτητο), και
- ρύθμιση της παροχής προς το Ελληνικό δίκτυο με βάση τον προγραμματισμό του Κέντρου Ελέγχου και Κατανομής Φορτίου (Dispatching Center).
Ο σταθμός λειτουργεί σε 24-ωρη βάση με απογευματινή και νυκτερινή βάρδια πέραν του ημερήσιου προσωπικού.
Εξοπλισμός
Η παρακολούθηση της λειτουργίας του σταθμού και όλοι οι σημαντικοί χειρισμοί γίνονται από τον τοπικό Θάλαμο Ελέγχου μέσω Συστήματος Κατανεμημένου Ελέγχου (Distributed Control System – DCS). Η μέτρηση της ποσότητας Φ.Α. γίνεται σε πέντε (5) παράλληλες Μετρητικές Γραμμές με Orifice, η κάθε μια από τις οποίες είναι εξοπλισμένη με δύο ανεξάρτητα Ηλεκτρονικά Μετρητικά Συστήματα και ένα επιπρόσθετο ανεξάρτητο Μηχανικό Σύστημα.
Για τον προσδιορισμό της ποιότητας του Φ.Α. υπάρχουν εγκατεστημένοι Χρωματογράφοι και Αναλυτές, έτσι ώστε να ελέγχεται συνεχώς η σύσταση, η πυκνότητα, η περιεκτικότητα σε θειούχα, καθώς και τα σημεία δρόσου νερού (WDP) και υδρογοναθράκων (HDP). Με βάση τις μετρήσεις αυτές υπολογίζονται παράγωγα μεγέθη (θερμογόνος δύναμη, πυκνότητα, συντελεστής συμπιεστότητας κτλ).
Μετρητικός Σταθμός Συνόρων Κήπων Έβρου
Θέση
Ο Mετρητικός Σταθμός Συνόρων Κήπων Έβρου βρίσκεται σε απόσταση 3,5 χλμ. από τα σύνορα Ελλάδος – Τουρκίας, στο Δήμο Φερρών, δίπλα στο συνοικισμό Πέπλο.
Αντικείμενο
Το κύριο αντικείμενο του σταθμού είναι η μέτρηση της ποσότητας και ο προσδιορισμός της ποιότητας του εισαγόμενου φυσικού αερίου από τη Τουρκία. Επιπρόσθετα, ο σταθμός εφαρμόζει τις ακόλουθες απλές φυσικές διεργασίες στο Φ.Α.:
- απομάκρυνση στερεών και υγρών με φίλτρα στην είσοδο του Σταθμού, και
- ρύθμιση της παροχής προς το Ελληνικό δίκτυο (3 ρυθμιστικές γραμμές) με βάση τον προγραμματισμό του Κέντρου Ελέγχου και Κατανομής Φορτίου (Dispatching Center).
Ο Σταθμός λειτουργεί σε 24-ωρη βάση χωρίς επάνδρωση προσωπικού.
Εξοπλισμός
Η παρακολούθηση της λειτουργίας του σταθμού και όλοι οι σημαντικοί χειρισμοί γίνονται απομακρυνσμένα από το Κέντρο Ελέγχου και Κατανομής Φορτίου (μέσω του συστήματος SCADA) που ευρίσκεται στο Πάτημα Μαγούλας. Η μέτρηση της ποσότητας Φ.Α. γίνεται σε τρεις (3) παράλληλες μετρητικές γραμμές που είναι εξοπλισμένες με τουρμπινόμετρα και μετρητές αερίου τύπου υπερήχων (ultrasonic).
Για τον προσδιορισμό της ποιότητας του Φ.Α. υπάρχουν εγκατεστημένοι χρωματογράφοι και αναλυτές, έτσι ώστε να ελέγχεται συνεχώς η σύσταση, η πυκνότητα, η περιεκτικότητα σε θειούχα καθώς και τα σημεία δρόσου νερού (WDP) και υδρογοναθράκων (HDP). Με βάση τις μετρήσεις αυτές υπολογίζονται παράγωγα μεγέθη (θερμογόνος δύναμη, πυκνότητα, συντελεστής συμπιεστότητας κτλ).
Σταθμός Συμπίεσης Νέας Μεσήμβριας
Ο Σταθμός Συμπίεσης βρίσκεται δίπλα στο Κέντρο Λειτουργίας & Συντήρησης Βορείου Ελλάδας, στον κύριο αγωγό του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΣΜΦΑ) (χιλιομετρική θέση 414), στο σημείο όπου αλλάζει η διάμετρος του αγωγού από 36’’ σε 30’’.
Η λειτουργία του σταθμού έχει σκοπό την επιπλέον συμπίεση που απαιτείται στο ΕΣΜΦΑ, ώστε να ικανοποιούνται οι ανάγκες της αγοράς Φυσικού Αερίου στην Ελλάδα.
Ο σταθμός είναι σχεδιασμένος για μη επανδρωμένη λειτουργία με εγκατεστημένο σύστημα αυτοματισμών ενώ η λειτουργία του σταθμού παρακολουθείται από το Κέντρο Ελέγχου Αερίου στο Πάτημα Ελευσίνας μέσω SCADA. Υπάρχει και τοπικό Κέντρο Ελέγχου, το οποίο βρίσκεται στο Εφεδρικό Κέντρο Ελέγχου του ΔΕΣΦΑ στη Νέα Μεσήμβρια.
Η λειτουργία του σταθμού ξεκίνησε το Δεκέμβριο 2012.
O Σταθμός Συμπίεσης αποτελείται από:
- δύο (2) μονάδες συμπίεσης (η μία σε λειτουργία και η άλλη σε εφεδρεία), αποτελούμενες από φυγοκεντρικό συμπιεστή (SOLARC453) και αεριοστρόβιλο (SOLARTAURUS 70) ισχύος 7,7 MW,
- δυο (2) φίλτρα διαχωρισμού (ένα σε λειτουργία και ένα σε αναμονή) για διαχωρισμό υγρών και φιλτράρισμα/καθαρισμό του Φυσικού Αερίου, καθώς και συλλέκτες συμπυκνωμάτων,
- ψυκτήρες στην έξοδο του Συμπιεστή για τη ρύθμιση της θερμοκρασίας του Φυσικού Αερίου,
- πλήρες σύστημα συμπιεσμένου αέρα,
- εφεδρική γεννήτρια ηλεκτρικού ρεύματος με καύσιμο ντίζελ,
- σύστημα εξαερισμού,
- υποσταθμό Μέσης Τάσης (ΜΤ) (2x1000kVA),
- αντικεραυνική προστασία και προστασία από διακυμάνσεις της τάσης,
- σύστημα αδιάλειπτης παροχής ενέργειας (U.P.S.),
- καθοδική προστασία,
- συστήματα πυρόσβεσης, πυροπροστασίας και εντοπισμού διαρροής αερίου, και
- συστήματα παρακολούθησης και διαχείρισης του σταθμού, μέσω Κατανεμημένου Συστήματος Ελέγχου (DCS) και Συστήματος Καταμερισμού Φορτίου (LoadSharingSystem).
Κέντρα Ελέγχου και Κατανομής Φορτίου
Οι λειτουργικές παράμετροι του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου ελέγχονται σε συνεχή βάση και προσδιορίζονται από το Κέντρο Ελέγχου και Κατανομής Φορτίου, που βρίσκεται στις εγκαταστάσεις του Κέντρου Λειτουργίας και Συντήρησης Νοτίου Τομέα (Πάτημα Μαγούλας) και εναλλακτικά (σε περίπτωση απώλειας του πρώτου) από το εφεδρικό Κέντρο Ελέγχου και Κατανομής Φορτίου που βρίσκεται στις εγκαταστάσεις του Κέντρου Λειτουργίας και Συντήρησης Βόρειου Τομέα (Νέα Μεσήμβρια Θεσσαλονίκης).
Αντικείμενο του Κέντρου Ελέγχου και Κατανομής Φορτίου αποτελεί, μεταξύ άλλων:
- η συνεχής παρακολούθηση των παραμέτρων λειτουργίας του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου μέσω συστήματος Εποπτικού Ελέγχου και Συλλογής Δεδομένων (Supervisory Control and Data Acquisition – SCADA),
- η υλοποίηση των προγραμμάτων παραλαβών και παραδόσεων Φ.Α. σύμφωνα με τις αντίστοιχες δηλώσεις των Χρηστών Μεταφοράς,
- ο προσδιορισμός των λειτουργικών παραμέτρων του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου με χρήση σύγχρονης τεχνολογίας λογισμικού προσομοίωσης δικτύου, με στόχο την ασφαλή, ομαλή και αποδοτική λειτουργία του δικτύου,
- η έγκαιρη ειδοποίηση και καθοδήγηση του προσωπικού συντήρησης σε περιπτώσεις δυσλειτουργίας εξοπλισμού, και
- η υποστήριξη και ο συντονισμός προσωπικού συντήρησης και αρχών (Πυροσβεστική Υπηρεσία, Αστυνομία) σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης.
Σύστημα Τηλελέγχου και Τηλεπικοινωνιών
Το σύστημα τηλελέγχου και τηλεπικοινωνιών (Remote Control and Communications – RCC) έχει ως πρωτεύοντα στόχο:
“την εξασφάλιση ότι το σύστημα μεταφοράς Φ.Α. θα τροφοδοτεί την αγορά Φ.Α. με επαρκείς ποσότητες κάτω από όλες τις προβλέψιμες συνθήκες, κανονικές και έκτακτες”
και ως δευτερεύοντες στόχους:
“την τηλεποπτεία των σταθμών Φ.Α., την διαχείριση των συναγερμών και την παροχή τεχνικών και στατιστικών δεδομένων στις υπηρεσίες του ΔΕΣΦΑ έτσι ώστε η μεταφορά Φ.Α. να γίνεται συνεχώς κατά τρόπο ασφαλή, αξιόπιστο και οικονομικό”.
Αποτελείται από τα ακόλουθα υποσυστήματα:
- Καλώδιο οπτικών, το οποίο είναι εγκατεστημένο παράλληλα με τον αγωγό φυσικού αερίου υψηλής πίεσης και αποτελεί τον κύριο φορέα των κάθε είδους εσωτερικών επικοινωνιών (φωνής και δεδομένων) του ΔΕΣΦΑ,
- Τηλεπικοινωνιακό σύστημα βασισμένο στα πρωτόκολλα Ethernet και Internet (Internet Protocol - IP) με δρομολογητές (routers) ή/και διακόπτες στρώματος 3 (layer 3 switches) εγκατεστημένους σε κάθε σταθμό του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου, με το οποίο επιτυγχάνεται η μετάδοση φωνής και δεδομένων μέσα από το καλώδιο οπτικών ινών καθώς και η σύνδεση με εφεδρικές γραμμές επικοινωνίας τηλεπικοινωνιακών παρόχων,
- Σύστημα Εποπτικού Ελέγχου και Συλλογής Δεδομένων (Supervisory Control and Data Acquisition – SCADA) με το οποίο επιτυγχάνεται η τηλεποπτεία και τηλεχειρισμός όλων των μετρητικών ή/και ρυθμιστικών σταθμών και των σταθμών βαλβιστοδασίων του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς από τα Κέντρα Ελέγχου και Κατανομής Φορτίου, και
- Σύμπλεγμα (cluster) τριών IP τηλεφωνικών κέντρων εγκατεστημένων στα κεντρικά γραφεία του ΔΕΣΦΑ, στο Κέντρο Λειτουργίας και Συντήρησης Πατήματος και στο Κέντρο Λειτουργίας και Συντήρησης Νέας Μεσήμβριας για τη διαχείριση όλων των εσωτερικών και εξωτερικών τηλεφωνικών κλήσεων του ΔΕΣΦΑ.
Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών
Ο ΔΕΣΦΑ καινοτόμος σε θέματα τεχνολογίας και υπηρεσιών έχει αναπτύξει ένα εσωτερικό Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών με σκοπό την πλήρη καταγραφή σε ψηφιακή μορφή των περιουσιακών του στοιχείων. Η τεχνολογία GIS μας δίνει τη δυνατότητα της ταχύτερης και καλύτερης κατανόησης της υπάρχουσας κατάστασης του δικτύου φυσικού αερίου υψηλής πίεσης. Η λειτουργία της εφαρμογής GIS-ΔΕΣΦΑ διαχωρίζεται στο Desktop περιβάλλον και στο Web περιβάλλον.
Οι πληροφορίες που έχουν εισαχθεί στο GIS αφορούν το σύνολο του ΕΣΦΑ:
1. Δίκτυα Αγωγών
2. Εγκαταστάσεις – Σταθμούς
3. Καθοδική Προστασία
4. Κτηματολόγιο
5. Γεωλογικά
6. Περιβαλλοντικά
Τεχνικά Συστήματα Προστασίας ΕΣΦΑ
Μονωτικές Επικαλύψεις (Coating)
O μεταλλικός αγωγός και τα εξαρτήματά του περιβάλλονται από ειδικές μονωτικές επικαλύψεις (coating) για μηχανική προστασία και προστασία έναντι της διάβρωσης.
Σύστημα Καθοδικής Προστασίας (Σ.Κ.Π.)
Στο θαμμένο αγωγό έχει εγκατασταθεί ένα ολοκληρωμένο Σύστημα Καθοδικής Προστασίας. Ο σκοπός που επιτελεί το σύστημα έγκειται γενικά στην ασφαλή και οικονομική μεταφορά του φυσικού αερίου.
Πιο συγκεκριμένα αφορά:
- τη διάγνωση προβλημάτων ακεραιότητας του μεταλλικού αγωγού και των εξαρτημάτων του
- την προστασία από την ηλεκτροχημική διάβρωση και τη διάβρωση που προκαλείται από ηλεκτρικές επιδράσεις.
- τη λειτουργία και επιθεώρηση των γειώσεων του αγωγού και του ανάλογου προστατευτικού εξοπλισμού έναντι των δυσμενών ηλεκτρικών παρεμβολών.
- τη λειτουργία και τον έλεγχο των εξαρτημάτων του αγωγού που παρέχουν ηλεκτρική απομόνωση.
Ο βασικός εξοπλισμός του συστήματος καθοδικής προστασίας είναι:
- Σταθμοί Μετασχηματιστή/Ανορθωτή (Μ/Α)
- Σύστημα Τηλεποπτείας - Τηλεχειρισμού Καθοδικής Προστασίας
- Καλώδιο και Κλίνη ανόδων
- Θυσιαζόμενες άνοδοι
- Γειώσεις και Εκτονωτές Υπερτάσεων
- Μονωτικοί Σύνδεσμοι
- Μετρητικοί Σταθμοί Καθοδικής Προστασίας
Συνολικά στο ΕΣΜΦΑ υπάρχουν 37 Σταθμοί Μ/Α, περίπου 1700 Μετρητικοί Σταθμοί Καθοδικής Προστασίας, 200 μονολιθικοί μονωτικοί σύνδεσμοι και 300 μονωτικές φλάντζες, 138 χιτώνια (casings-δηλ. ενισχυτικοί αγωγοί που περιβάλλουν τον αγωγό σε ορισμένες διασταυρώσεις), 492 γειώσεις στον αγωγό και 93 συστήματα γειώσεων σε περιφραγμένους σταθμούς (βαλβιδοστάσια κλπ.).
Σύστημα Αντικεραυνικής και Αντιεκρηκτικής Προστασίας (Σ.Α.Π.)
Υπάρχει ένα Σύστημα Αντικεραυνικής και Αντιεκρηκτικής Προστασίας των εγκαταστάσεων φ.α. που διαιρείται σε εξωτερική και εσωτερική αντικεραυνική προστασία. Η εξωτερική αντικεραυνική προστασία αποτελείται από:
- αλεξικέραυνα ή ακίδες συλλογής
- αγωγούς καθόδου
- γειώσεις
- ισοδυναμικές συνδέσεις.
Η εσωτερική αντικεραυνική και αντιεκρηκτική προστασία αφορά ειδικότερες προστατευτικές διατάξεις του ηλεκτρολογικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Τα Συστήματα Προστασίας επιθεωρούνται βάσει Διαδικασιών σύμφωνα με διεθνή πρότυπα.
